نبض ضعیف صادرات در خراسان شمالی

به گزارش بجنورد زیبا، صادرات بخش مهمی از اقتصاد هر کشوری را تشکیل می‌دهد که از جمله راه‌های رشد اقتصادی و تبدیل اقتصاد وابسته به درآمدهای نفتی به اقتصادی باز و پویا، کاستن از میزان وابستگی به درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت خام و توسعه صادرات غیرنفتی است.

در واقع صادرات به عنوان موتور محرکه اقتصاد و رمز بقای کشورها در بازارهای جهانی نقش مهمی را در عرصه اقتصاد ایفا می‌کند، زیرا تقویت ظرفیت‌های تولید و ایجاد ظرفیت‌های جدید، هموار کردن راه توسعه صادرات نقش دولت را به عنوان تضمین کننده سرمایه گذاری‌های موجود و کاهش انحصار پررنگ‌تر می‌کند.

وضعیت صادرات در خراسان شمالی

مهم‌ترین مسئله برای هر استانی به خصوص استان‌های کمتر توسعه یافته مانند خراسان شمالی دستیابی به توسعه اقتصادی و برخورداری از نظام اقتصادی و تولیدگرا و صادرات محور است، برای رسیدن به جامعه‌ای که در آن خبری از فقر، بیکاری و عقب‌ماندگی نباشد باید برای رشد اقتصادی آن تلاش شود، در کنار رشد اقتصادی باید عدالت و توانمندسازی مردم جامعه هم برای اداره زندگیشان انجام شود.

صادرات نقش مهمی در تولید و اشتغال دارد بنابراین توجه زیادی برای گسترش و حضور فعال در بازارهای جهانی را می‌طلبد، همچنین باید صادرکنندگان عرصه اقتصادی نیز مورد تشویق قرار گیرند.

در استان خراسان شمالی 80 بازرگان و واحد تولیدی صادر کننده دارای کارت بازرگانی فعال هستند که طی شش ماهه نخست امسال، 15 بازرگان و واحد تولیدی صادرکننده استان از محل گمرکات مختلف کشور به ارزش 113 میلیون دلار، کالا به بازارهای هدف صادر کردند، از 113 میلیون دلار کالای صادر شده 79 میلیون دلار آن از گمرک خراسان شمالی به بازارهای هدف صادر شدند.

همانطور که صادرات به عنوان موتور محرکه اقتصاد و رمز بقای کشورها در بازارهای جهانی نقش مهمی را در عرصه اقتصاد ایفا می‌کند، اما متاسفانه وضعیت صادرات و صادرکنندگان محصولات تولیدی در استان خراسان شمالی چندان خوب نیست چرا که مشکلات زیادی را پشت سر می‌گذارند. نبود نمایشگاه‌های تخصصی، عدم تخصیص تسهیلات صادرات، مشکلات سازمان بهداشت در خصوص گواهی بهداشت، تعهدات ارزی، صادرات کالا از مبدأ خارج از استان، درخواست خروج اظهار ارز محصولات کشاورزی، معطلی ماشین‌آلات در مبادی کشور، افزایش هزینه حمل و ایجاد بخش نامه‌های خلق‌الساعه، نبود زیرساخت‌های حمل و نقل ریلی و هوایی، ضعف حمل و نقل زمینی، عدم حمایت‌های لازم دولتی و نبود گمرک در منطقه ویژه اقتصادی برخی از مشکلاتی هست که بازرگانان و صادر کنندگان کالا با آن دست و پنجه نرم می‌کنند که اگر ظرفیت‌های تولید تقویت، مشکلات مورد توجه و دولت نقش خود را به خوبی ایفا کند راه توسعه صادرات استان هموار و بسیاری از مشکلات اقتصادی استان رفع می‌شود.

خراسان شمالی ظرفیت‌های تولیدی بسیاری دارد اما متاسفانه اغلب آن‌ها مانند برخی محصولات کشاورزی و دانش بنیان جایی در سبد صادراتی استان ندارد که باید راهکارهای اساسی برای این بخش اندیشیده و عملی شود.

سهم صفر خراسان شمالی از تسهیلات صادراتی

بر اساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) در پنج ماهه امسال بیش از ۱۲۸۴ میلیارد تومان تسهیلات در قالب ۶۰ فقره به واحدهای صادراتی پرداخت شده است که از بین استان‌ها، اصفهان بیشترین تسهیلات واحدهای صادراتی را به خود اختصاص داده و ۱۵ استان شامل اردبیل، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، ایلام، زنجان، سیستان و بلوچستان، قم، کهگیلویه و بویراحمد، کرمان، کرمانشاه، گلستان، گیلان، مازندران، هرمزگان، همدان و مناطق آزاد هیچ تسهیلاتی دریافت نکردند.

جزئیات اطلاعات منتشر شده در چهار ماهه نیز نشان می‌دهد که از خرداد سال ۱۳۹۹ تا پایان تیر امسال، اصفهان بیشترین تسهیلات را دریافت کرده، اما به پنج استان اردبیل، خراسان شمالی، ایلام، سیستان و بلوچستان و کهگیلویه و بویراحمد هیچ تسهیلاتی اختصاص نیافته است.

رفع موانع و مشکلات پیش روی صادرات در خراسان شمالی موضوع مهمی است که باید توسط نمایندگان ارشد دولت سیزدهم به آن رسیدگی جدی شود.

افزایش ۵۶ درصد کالا از خراسان شمالی

در کنار مشکلات صادراتی خراسان شمالی اما مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی اذعان داشته که نیمه نخست امسال ۱۱۲ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار کالا از این استان صادر شد که به نسبت مدت مشابه سال گذشته ۵۶ درصد افزایش یافت.

در این مدت؛ ۱۷۸ هزار و ۴۰۰ تن کالا از استان صادر شد که محصولات پتروشیمی بیشترین ارزش کالاهای صادراتی خراسان شمالی را به خود اختصاص داد. عمده صادرات از استان شامل محصولات پتروشیمی (اوره،  ملامین، آمونیاک و ازت)، محصولات فولادی، سیمان، ابزارهای طرح دار پلی استایرن، رب گوجه فرنگی، قوطی خالی کنسرو، اسید سیتریک، گرانول لاستیک کف پوش، شمشاد و رُز هلندی و انواع گیاهان آپارتمانی است.

شهریورماه امسال، کشورهای اسپانیا و بلغارستان نیز به مقاصد صادراتی استان افزوده شد که ملامین و اوره به این کشورها صادر شد.

در نیمه نخست امسال ۱۸ هزار و ۲۰۰ تن کالا به ارزش حدود ۴۵ میلیون دلار به استان وارد شده است که نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل از لحاظ ارزشی  ۱۱۰.۸ درصد و از لحاظ وزنی بیش از ۶۵ درصد افزایش دارد.

چراغ قوه شارژی، قیچی، انواع ترازو، کولر گازی و قطعات آن، موتور الکتریکی، گوشت مرغ منجمد و تجهیزات و لوازم برقی از جمله کالاهای وارداتی به خراسان شمالی است.

این میزان واردات از کشورهای چین، پاکستان، فرانسه، برزیل، هند، عمان، آلمان، ترکیه، امارات متحده عربی، کره جنوبی و اتریش انجام شده است.

با توجه به میزان صادرات ۷۸.۵ میلیون دلاری و واردات ۴۴.۹ میلیون دلاری به خراسان شمالی، تراز تجاری استان مثبت ۳۳.۶ میلیون دلار است.  

ضرورت وجود بازارچه مرزی در خراسان شمالی

خراسان شمالی از جمله استان‌های مرزی کشور محسوب می‌شود که این نوعی مزیت برای افزایش روابط تجاری استان و توسعه صادرات محسوب می‌شود اما متاسفانه این امر تا به امروز در خراسان شمالی محقق نشده است.

برخلاف دولت‌های گذشته که موضوع گذرگاه‌های مرزی به فراموشی سپرده شده بود، نگاه این دولت به موضوع گذرگاه‌های مرزی تغییر کرده و بر اساس یک نگاه کارشناسی دولت در پی بهره برداری از این ظرفیت به نفع تجارت کشوراست.

خراسان شمالی ۲۸۱ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان دارد اما در تمام طول این مرز مشترک یک گذر مرزی دیده نمی‌شود تا با تسهیل صادارت این استان به این کشور زمینه توسعه اقتصادی مرز نشینان نیز فراهم شود.

ایجاد گذرگاه "پرسه سو" در مرز بین خراسان شمالی و ترکمنستان از سال ۱۳۸۳ بین مسئولان دو کشور مصوب شد، اما این طرح بلاتکلیف مانده بود تا اینکه با رایزنی‌های دولت سیزدهم در سطح ملی و استانی جانی دوباره گرفت.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه در سفر ۱۱ تیرماه به خراسان شمالی نیز بر ایجاد بازارچه مرزی در منطقه پرسه سو راز و جرگلان تاکید کرد و تعمیق روابط با همسایگان از اولویت‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی دانست که راه اندازی این گذر مرزی نیز در این راستا حمایت می‌شود.

مهدی صفری عنوان کرد که رییس جمهور در سفر اخیر خود به خراسان شمالی بر ایجاد بازارچه مرزی تاکید داشت و با توجه به اینکه پنج نوبت با رییس جمهور این کشور ملاقات داشته است این موضوع را هم پیگیر بودند.

«تحقق رشد اقتصادی و دستیابی به توسعه سریع خراسان شمالی نیازمند توجه ویژه دولت و مسیولان استانی به مشکلات و رفع آنان است و تا زمانی که مسئولان از کنار مشکلات به سادگی گذر کنند دردی دوا نمی‌شود.»