آیین تعزیه خراسان شمالی در آستانه کشوری شدن

به گزارش بجنورد زیبا به نقل از عصر اترک، درک ابعاد نهضت عاشورا نه امروز بلکه در همیشه تاریخ و حیات انسان، برای عقل ناقص بشری ممکن نیست.

از جمله تأثیرات قیام عاشورا تأثیر در حوزه هنر است، هنر آیینی بیش و پیش از همه چیز رنگ و بوی نهضت حسینی را دارد و در تاریخ هزار و چهارصد‌ساله پس از قیام عاشورا هنرمندان همواره ارادت خود را به آستان شهید کربلا عرضه داشته‌اند.

عاشورایی‌ترین هنر را در زمینه معارف نهضت حسینی باید تعزیه بدانیم، زیرا که این قالب هنری تنها درباره حادثه عاشوراست و در موارد مشابه تاریخی مورداستفاده قرار نمی‌گیرد، از سوی دیگر تعزیه تنها نمایش نیست، بلکه هم‌زمان شعر و مداحی و خطابه را نیز در خود دارد.

خطابه و سخنرانی، مداحی، شعر عاشورایی، نقاشی عاشورایی، عکس، کتیبه نگاری از جمله مهم‌ترین‌های هنرهای مطرح در زمینه عاشورا هستند که در نقاط مختلف ایران‌زمین در این باره کارهای زیادی انجام شده که بعد از گذشت این همه‌سال از قیام امام حسین و واقعه کربلا این حادثه تاریخی روزبه‌روز زنده‌تر می‌شود و مردم ارادت و عشق خاصی نسبت به این موضوع دارند.

خراسان شمالی یکی از استان‌هایی است که در حوزه هنر تعزیه توانسته گام‌های مثبتی بردارد، براین‌اساس باسابقه‌ای که در این هنر دارد موفق شده تا میزبانی جشنواره ملی سوگواره هنر عاشورایی در کشور را عهده‌دار شود که امید است در سایه برگزاری این مراسم ملی در استان، شاهد عملکرد مثبتی در این حوزه باشیم.

خراسان شمالی در حوزه تعزیه، غنی و ناب است

تقی صادقی، ‌مدیرکل فرهنگ و ارشاد خراسان شمالی در این نشست خبری که با حضور اصحاب رسانه استان برگزار شد، اظهار داشت: برگزاری سوگواره عاشورایی عرض ارادت جامعه هنر به حضرت اباعبدالله است و نگاه، رویکرد و توجه به این سوگواره در واقع بهره‌مندی از فیض حسینی است.

وی با اشاره به اینکه نگاه به سوگواره عاشورایی همچون سایر رویدادهایی که سالانه برگزار می‌شود، نخواهد بود، گفت: در واقع این سوگواره با یک‌شور و حماسه از جنس هنر است.

صادقی ادامه داد: قطب‌های قدرتمندی در کشور در حوزه هنرهای عاشورایی و تعزیه وجود دارند و استان‌های مطرحی هستند که نشان داده‌اند در هنر تعزیه حرفی برای گفتن دارند.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با اشاره به اینکه خراسان شمالی ظرفیت نابی در حوزه هنر تعزیه دارد، گفت: استان در بخش هنر تعزیه فرهنگ غنی دارد و عزاداری به سبک‌های مختلف و ظرفیت‌های عاشورایی در استان برگزار می‌شود که با پیگیری‌های صورت‌گرفته این فرصت نصیب استان شد که میزبانی این سوگواره ملی را داشته باشد.

این مقام مسئول با تأکید بر این موضوع که مردم برای امام حسین (ع) جان می‌دهند، افزود: در شرایط فعلی و مشکلات معیشتی که مردم دارند از طرفی تبلیغات رسانه‌های دشمن، اما مراسم دهه اول محرم در تمام نقاط استان با شور و اشتیاق خاصی برگزار شد.

هزینه برگزاری سوگواره دوبرابر کل منابع مالی فرهنگی این اداره است

صادقی ابراز داشت: نکته قابل‌توجه این است که کل منابع مالی فرهنگی که استان برای ما تخصیص داده، نیمی از هزینه‌کرد برای برگزاری مراسم این سوگواره نیست، اما شک نداریم که خیروبرکت زیادی این مراسم برای ما خواهد داشت.

وی با تأکید بر این موضوع که حساب سوگواره از تمام رویدادها جدا است، گفت: این برنامه همچون یک حسینیه تلقی می‌شود که باید پای‌کار بیاییم و فیض ببریم.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان شمالی با اشاره به این موضوع که اگر برگزاری یک مراسم برای استان آورده نداشته باشد، مطلوب نخواهد بود، گفت: برگزاری این قبیل برنامه‌ها در استان قطعاً باعث ایجاد بستر و رشد و پویایی هنرمندان استانی خواهد بود و این ظرفیت خوبی برای استان است.

وی ادامه داد: بعد از راه‌اندازی این سوگواره در استان اگر تعزیه خراسان شمالی یک‌قدم روبه‌جلو داشته باشد، قطعاً برای استان ارزشمند خواهد بود.

معرفی خراسان شمالی به‌عنوان قطب تعزیه در کشور

صادقی یادآور شد: هدف بعدی این است که بعد از سوگواره بتوانیم خراسان شمالی را به‌عنوان یکی از قطب‌های تعزیه به کشور معرفی کنیم.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان شمالی بیان داشت: خراسان شمالی استانی، سرشار از ظرفیت‌ها است، برخی موارد این ظرفیت‌ها به‌خوبی معرفی و شناسایی نشده‌اند و هدف و سیاست ما این است که به سراغ رویدادها برویم و یک شبکه حرفه‌ای در استان ایجاد کنیم و رشد واقعی این است که در برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری به یک الگوی تولید محور رقابتی برسیم.

فعالیت ۴۵ گروه تعزیه در استان طی محرم جاری

مسعود مرواری، معاون هنری، سینمایی، سمعی و بصری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان شمالی در ادامه این نشست خبری اظهار داشت: ظرفیت بی‌بدیل هنر تعزیه در استان کتمان‌ناپذیر است.

وی با اشاره به اینکه خراسان شمالی ظرفیت بالایی در حوزه هنر تعزیه دارد، ادامه داد: طی دهه اول محرم در سال جاری، ۴۵ گروه تعزیه در قالب ۴۸۰ مجلس در استان به اجرای مراسم پرداختند و یکی از دلایل اصلی که میزبانی این سوگواره به استان داده شد، همین موضوع بوده است.

 برگزاری سوگواره ملی عاشورایی به‌منظور هنر افزایی هنرمندان داخلی

مرواری اضافه کرد: سوگواره ملی هنری عاشورایی به‌منظور هنر افزایی هنرمندان داخل استان و تعامل با سایر هنرمندان سراسر کشور است که تاکنون در بخش‌های مختلف این سوگواره اعلام‌حضور از سمت ۱۵ استان قطعی شده اما این آمار نهایی نیست و تعداد استان‌ها افزایش پیدا می‌کند.

دبیر اجرایی جشنواره ملی هنری عاشورایی ابراز داشت: این سوگواره در بخش‌های مختلف هنر تعزیه، عکس، کتیبه، پرچم و لباس برگزار می‌شود.

وجود ۵۰۰ نسخه تعزیه در خراسان شمالی

همچنین جمشید داورپناه، دبیر تخصصی سوگواره ملی هنری عاشورا ادامه داد: این واقعه برای اولین‌بار در استان خراسان شمالی اجرایی می‌شود.

وی اضافه کرد: بیش از ۵۰۰ نسخه تعزیه در خراسان شمالی در دست صاحبان اثر داریم که یک نسخه را انتخاب کردیم تا بتوانیم مثل هنرنمایش روی صحنه با آنها کار شود که توانایی رقابت ‌در مقابل گروه‌های قدرتمند را داشته باشیم.

تولید کتیبه‌های هنری و مروج فرهنگ عاشورایی

محمد شاکری، مشاور دبیرخانه سوگواره ملی هنری عاشورایی در استان گفت: بخش این سوگواره، تعزیه در دو قسمت انفرادی و گروهی است که در بخش انفرادی ۱۰ نفر منتخب و گروهی ۱۲ گروه که در مرحله نهایی با هم رقابت خواهند کرد.

وی با اشاره به اینکه کتیبه و پرچم بخش جذابی است، ادامه داد: دغدغه ما این بوده است که تولید کتیبه و پرچم‌هایی در حین هنری بودن، مروج فرهنگ عاشورا باشند که در حال حاضر این اتفاق به‌صورت ملی در جریان است.

شاکری گفت: در حال حاضر کارگاه‌های استانی در حال برگزاری است که از گرافیست‌های استانی با حضور اساتید بومی تولید اثر می‌شود و آثار بعد از تأیید نهایی توسط زنان سرپرست خانوار استان تولید و در اختیار هیأت‌ها قرار می‌گیرد.

این مقام مسئول افزود: امید است که شاهد خروجی قدرتمندی باشیم و از سال آینده برای عزاداری ماه محرم از تولیدات داخل استان استفاده کنیم.