گسل "رباط قره‌بیل" مسبب زلزله‌های بجنورد

دکتر علی بیت اللهی با اشاره به زلزله‌های بجنورد استان خراسان شمالی با بزرگای بین 3.2 تا 5.2 گفت: این زلزله‌ها به فاصله 11 کیلومتری جنوب بجنورد، 21 کیلومتری غرب چناران شهر  و 22 کیلومتری حصارگرمخان این استان رخ داده است.

وی با بیان اینکه رومرکز این زلزله در منطقه کپه‌داغ قرار دارد، اظهار کرد: گسل مسبب این زلزله‌ها بر روی نقشه گسله‌های ایران برهم‌نهی شد و بر این اساس گسل احتمالی مسبب زلزله ها گسل شرق بجنورد از شاخه شمال شرقی گسل رباط قره بیل در مجاورت رومرکز زلزله امتداد دارد و احتمالا جنبائی آن قطعه گسلی موجب رخداد این فوج لرزه‌ها در بحنورد استان خراسان شمالی شده است.

بیت اللهی در خصوص پسلرزه های این رخدادهای لرزه‌ای خاطرنشان کرد: این فوج لرزه ها با زمینلرزه ای به بزرگای 4.1 آغاز شد و وقوع زلزله های 4.7، 3.3، 3.2و 5.2 از دیگر رخدادهای لرزه ای این منطقه اعلام شده است.

مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به لرزه‌خیزی محدوده رومرکز زلزله 5.2 گفت: در شعاع یک درجه از رومرکز زلزله بحنورد استان خراسان شمالی، زمینلرزه‌های 18 سال اخیر جمع آوری شده است که معرف لرزه خیزی گستره رومرکز زلزله هستند. بر اساس داده های جمع آوری شده در این مدت تعداد 1399 زلزله با بزرگی 2.5 و بالاتر در گستره اطراف رومرکز از سال 2006 میلادی تا زمان وقوع زلزله 4.7 بحنورد استان خراسان شمالی (مدت 18 ساله) ثبت شده است.

بیت اللهی اضافه کرد: از این تعداد 4 زمینلرزه با بزرگی 5 و بالاتر و 54 زلزله با بزرگی 4 تا 5 و بقیه زمینلرزه‌ها کوچکتر از بزرگی 4 در اطراف رومرکز گسترده شده‌اند. عبور گسل شرق بجنورد از محدوده شرقی شهر بسیار مهم و حائز اهمیت است.

به گزارش ایسنا، سازمان نقشه برداری نیز در خصوص زلزله بجنورد استان خراسان شمالی اعلام کرد این منطقه در کمربند چین خورده وراندگی درون قاره ای کپه‌داغ با راستای 120 درجه شمالی و طول 700 کیلومتر به عنوان مرز بین دو صفحه اوراسیا و ایران مرکزی واقع شده است. حد شمالی این منطقه گسل اصلی کپه داغ یا عشق آباد است که مرز بلوک ایران و اوراسیا به شمار می رود.

شمال شرق ایران یکی از مناطق فعال و لرزه خیز است و در طول تاریخ زمینلرزه های مخرب زیادی را متحمل شده است که برخی از آنها با خسارات جانی و مالی زیادی همراه بوده است. 

زمینلرزه های تاریخی رخ داده در گستره شمال شرق کشور به این شرح است:

زمینلرزه سال 840 میلادی در منطقه تربت جام با بزرگای برآورد شده 6.5

زمینلرزه های 1687 و 1673 میلادی مشهد با بزرگای حدود7

استان خراسان شمالی از دیدگاه لرزه زمین ساختی در زون کپه داغ قرار دارد که در این زون گسل های فعال و مهمی وجود دارد، مهمترین گسل های خراسان شمالی گسل اسفراین است که این گسل با درازای حدود 170 کیلومتر و راسـتای شـمال باختری- جنوب خاوری واقع شده که از حاشیه شمال خاوری شهر اسفراین گذر می کند.

گسل "رباط قربیل" با درازای حدود 165 کیلومتر که انتهای شرقی این گسل به 25 کیلومتری جنوب آشخانه می رسد. گسل باغان- گرماب نیز گسلی است با درازای 55 تا50 کیلومتر و راستای شمال، شمال باختری–جنوب، جنوب خاوری واقع است.

بر اساس آمارهای موجود در سده اخیر 13 زمینلرزه با قدرت بیش از 5.5 در مقیاس مرکالی در خراسان شمالی رخ داده است.

زمینلرزه ای بـا قدرت 6.2 درجه ریشتر در بهمن سال 1375 و زلزله 5.7 ریشتری اردیبهشت سال 96 در بجنورد و مانه و سملقان، خسارات جانی و مالی در پی داشت. رو مرکز این زمینلرزه درمجاورت زون گسلی رباط قره بیل(گسل شرق بجنـورد)-اسـفراین رخ داده اسـت.